ทุกวันนี้การดำเนินชีวิตในสังคมไทยล้วนเต็มไปด้วยปัจจัยเสี่ยงที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพร่างกายรอบด้าน ไม่ว่าจะปัญหาโรคภัยไข้เจ็บที่เข้ามาแทรกแซงให้ชีวิตเกิดการเปลี่ยนแปลง โรคอุบัติใหม่ที่สร้างผลกระทบที่รุนแรงเป็นวงกว้าง สุขภาพร่างกายที่อ่อนแอลงทั้งจากปัจจัยภายในและภายนอก การขาดสิ่งกระตุ้นหรือสนับสนุนส่งเสริมให้ผู้คนหันมาออกกำลังกาย และดูแลสุขภาพตัวเอง ปัจจัยพื้นฐานเหล่านี้ถือเป็นรากฐานสำคัญในการพัฒนาประเทศให้ขับเคลื่อนไปได้อย่างราบรื่น มีศักยภาพ ช่วยให้ไทยสามารถเติบโตและก้าวไปข้างหน้าได้อย่างมั่นคง และยั่งยืน
    ซึ่งรัฐบาลเองก็ได้เล็งเห็นความสำคัญของการสร้างสุขภาวะที่ดีให้กับคนไทย จึงได้กำหนด ๕ แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ เพื่อพัฒนากำลังคนและสังคมของไทยให้มีรากฐานที่มั่นคง แข็งแรงเป็นปึกแผ่น มีสุขภาวะทางกาย ใจ สติปัญญาที่มีประสิทธิภาพ และเพียบพร้อมด้วยศักยภาพกระจายครอบคลุมในทุกพื้นที่อย่างเท่าเทียม ให้คนในพื้นที่ภูมิภาคได้รับการดูแลรักษาพยาบาลที่ดีไม่ต่างจากคนในเมือง เพื่อร่วมแรงร่วมใจกันยกระดับประเทศไทย ให้ประชาชนอยู่ดีมีสุข มีคุณภาพชีวิตที่ดี และมีสุขภาพกายใจที่แข็งแรงสมบูรณ์ ดังคำที่ว่า “การไม่มีโรค คือลาภอันประเสริฐ” โดยรัฐพร้อมให้การสนับสนุนและยกให้นโยบายด้านสุขภาวะที่ดีของคนไทย คือ นโยบายสำคัญของชาติที่ต้องเร่งดำเนินการให้สำเร็จลุล่วงตามเป้าหมายที่กำหนดไว้
๕ แผนแม่บทส่งเสริมสุขภาวะคนไทย เป้าหมายสำคัญในการพัฒนาประเทศ
๑. การสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาวะและการป้องกันและควบคุมปัจจัยเสี่ยงที่คุกคามสุขภาวะ
    ความรู้ที่ดี คือ ยารักษาโรคที่ดีที่สุดอย่างหนึ่ง การที่ประชาชนในประเทศรู้เท่าทันโรค ก็จะช่วยให้ป้องกันตัวเองจากการเกิดโรคได้เป็นอย่างดี เพราะคงไม่มีใครอยากเจ็บไข้ได้ป่วยเป็นแน่ องค์ความรู้ทางการแพทย์พื้นฐานเบื้องต้น ควรเป็นหนึ่งในพื้นฐานความรู้ที่ทุกคนในประเทศควรมี สื่อหรือช่องทางการเผยแพร่องค์ความรู้คือเครื่องมือสำคัญที่จะถูกนำมาพัฒนา คิดค้นนวัตกรรมใหม่ ๆ เพื่อช่วยนำพาชุดข้อมูลการดูแลปกป้องรักษาตัวให้ห่างไกลโรคสู่ประชาชนทุกเพศทุกวัย ให้ทุกคนในทุกพื้นที่สามารถดูแลตัวเองด้วยตัวเองได้ ก่อนที่จะส่งต่อถึงมือหมอ ถือเป็นมาตรการป้องกันและควบคุมปัจจัยเสี่ยงด้านสุขภาวะที่ลงทุนเพียงครั้งเดียว แต่เห็นผลระยะยาวได้อย่างยั่งยืน
๒. การใช้ชุมชนเป็นฐานในการสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการมีสุขภาวะที่ดี
    สภาพแวดล้อมเป็นอีกสิ่งที่สำคัญในการจะสร้างสุขภาวะที่ดี และชุมชนคือรากฐานกลุ่มแรกที่จะนำไปสู่เป้าหมายใหญ่ สุขภาวะของคนในชุมชนจำเป็นต้องถูกยกระดับ ไม่ว่าจะด้วยวิธีการสนับสนุนสินค้าที่ส่งเสริมให้เกิดสุขภาพที่ดี การสร้างพื้นที่ที่พร้อมต่อการดูแลสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็นพื้นที่ส่งเสริมสุขภาพ หรือพื้นที่เฝ้าระวัง ป้องกัน และแก้ไขปัญหาสุขภาพ เริ่มต้นจากการพัฒนาคุณภาพการบริการสุขภาพในระดับตำบล ขยายต่อมาในระดับอำเภอ และจังหวัด จนท้ายที่สุดประเทศไทยกลายเป็นประเทศที่มีสภาพแวดล้อมในทุกพื้นที่เอื้อต่อการมีสุขภาวะที่ดี นำพามาซึ่งสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดีตามมา
๓. การพัฒนาระบบบริการสุขภาพที่ทันสมัยสนับสนุนการสร้างสุขภาวะที่ดี
    นอกจากสภาพแวดล้อมที่ดีแล้ว ระบบการบริการด้านสุขภาพเป็นอีกสิ่งที่ต้องพัฒนาอย่างเร่งด่วน เพื่อให้ได้รูปแบบการใช้บริการที่อำนวยความสะดวกได้อย่างรวดเร็ว ทั่วถึง มีประสิทธิภาพ และมีการรักษาที่ทันสมัย เทคโนโลยีและนวัตกรรมถูกนำมาใช้พัฒนาระบบ ไม่ว่าจะเป็นระบบบริการสุขภาพ ระบบสุขภาพทางไกล ระบบฐานข้อมูล รวมถึงพัฒนางานวิจัยด้านต่าง ๆ ที่จะช่วยส่งเสริมและสนับสนุนให้คนไทยมีสุขภาวะที่ดีขึ้นกว่าเดิม
๔. การกระจายบริการสาธารณสุขอย่างทั่วถึงและมีคุณภาพ 
    ประเทศไทยเป็นอีกประเทศที่คำว่าเหลื่อมล้ำยังมีให้เห็นอยู่ในทุกพื้นที่ และการลดปัญหาความเหลื่อมล้ำคืออีกหนึ่งความท้าทายที่รัฐบาลให้ความสำคัญ การกระจายความเจริญสู่ภูมิภาค ไม่ว่าจะทางด้านเศรษฐกิจ สังคม การศึกษา การแพทย์ และบริการทางสาธารณสุข คือ เป้าหมายปลายทางของการพัฒนาประเทศตามกรอบยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ ๒๐ ปี ทุกพื้นที่ต้องมีการพัฒนาสถานพยาบาลให้สามารถให้บริการประชาชนได้อย่างมีทั่วถึง ทันสมัย ประสิทธิภาพ และมีคุณภาพเป็นไปตามมาตรฐานสากล
๕. การพัฒนาและสร้างระบบรับมือและปรับตัวต่อโรคอุบัติใหม่และโรคอุบัติซ้ำที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ 
    แผนแม่บทข้อ ๕ นี้ เป็นแผนที่ตรงกับสถานการณ์ในปัจจุบันเป็นอย่างมาก นอกเหนือจากความรู้พื้นฐานด้านสุขภาพแล้ว การอัปเดตความรู้เกี่ยวกับโรคอุบัติใหม่ โรคอุบัติซ้ำ รวมถึงภาวะฉุกเฉินที่เกี่ยวกับโรคระบาดที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ถือเป็นอีกหนึ่งวาระสำคัญระดับชาติ เพราะโรคเหล่านี้เมื่อเกิดขึ้นมักส่งผลต่อเศรษฐกิจและสังคมเป็นวงกว้าง
อย่างที่ทั่วโลกกำลังเผชิญอยู่ในปัจจุบัน (ปลายปี พ.ศ. ๒๕๖๓) กับสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ ที่ก่อให้เกิดภาวะฉุกเฉินการแพร่ระบาดของโรคโควิด-๑๙ ความน่ากลัวที่เคยเผชิญมาเมื่อช่วงต้นปีที่ผ่านมา ดูเหมือนกำลังจะคืบคลานกลับมาทักทายคนไทยอีกครั้ง มาตรการการถ่ายทอดชุดความรู้ ข้อมูลข่าวสารที่เป็นประโยชน์ในการดูแลตัวเองให้ห่างไกลโรค ถือเป็นการสร้างระบบรับมือที่สามารถป้องกันได้อย่างเห็นผล
    เพราะการพัฒนาประเทศไม่ใช่เรื่องของคนแค่กลุ่มเดียว แต่ประชาชนทุกคนล้วนมีส่วนร่วมในการสร้างไทยให้เป็นอีกหนึ่งประเทศที่เข้มแข็งและทัดเทียมนานาประเทศ ซึ่งการเติบโตของประเทศที่ดี จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องทำให้คนในประเทศมีคุณภาพชีวิต และคุณภาพด้านสุขภาวะที่ดีเสียก่อน เพื่อให้การร่วมแรงร่วมใจพัฒนาไทยเป็นไปอย่างมั่งคง และนำพามาซึ่งความมั่งคงที่ยั่งยืน

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

อ้างอิง: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
http://nscr.nesdb.go.th/masterplans-13/

อ้างอิง: เอกสารประกอบการชี้แจงการจัดทำโครงการสำคัญประจำปี ๒๕๖๕ สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
http://nscr.nesdb.go.th/wp-content/uploads/2020/06/project65_13-1.pdf